Ege Üniversitesi (EÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Figen Yıldız danışmanlığında, EÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Araştırma Görevlisi Çiğdem Özkan Kahraman tarafından yürütülen “İzmir ilinde Bazı Çalı Formlu Dış Mekan Süs Bitkilerinde Sorun Olan ve Morfolojik Tanısı Yapılmış Phytophthora Türlerinin Moleküler Olarak Tanılanması ve Savaşımı Üzerine Araştırmalar” başlıklı proje, TÜBİTAK 1002-A hızlı destek programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Proje ile İzmir’de dış mekân süs bitkilerinde sorun olan “Phytophthora” türleri ile mücadeleye katkı sağlayacak.
Proje ekibini tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, projeyi gerçekleştiren ekibi tebrik etti. Prof. Dr. Budak, “Değerli akademisyenlerimizin bilim dünyasına kazandırdıkları bu projenin çıktıları daha sonra yapılacak çalışmalar için araştırmacılara ışık tutacak. Bu çalışmadan elde edilen veriler, yeni projelerin yapılmasına da imkan sağlarken, üreticilere uygulanabilir pratik çözümler de sunacak. Proje ekibine bundan sonraki çalışmalarında başarılar diliyorum” dedi.
Bitki hastalıkları ekonomik düzeyde ürün kayıplarına neden oluyor
Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Yıldız, “Süs bitkileri üretiminin Tarımın ve bitkisel üretimin bir dalı olan Dünyada AB ülkeleri başta olmak üzere, Türkiye’de de ekonomiye büyük katkı sağlamaktadır. Süs bitkileri kullanım amaçlarına göre; kesme çiçek, iç mekan süs bitkileri, dış mekan süs bitkileri ve doğal çiçek soğanları olarak dört farklı gruba ayrılmaktadır. Bu gruplandırma içinde dış mekan süs bitkileri Türkiye’de alan kullanım bakımından ilk sırada yer almaktadır. Dünyada ve Türkiye’de birçok kültür bitkisinde olduğu gibi dış mekan süs bitkisi yetiştiriciliğinde de bitki hastalıkları ekonomik düzeyde ürün kayıplarına neden olmaktadır. Dış mekan süs bitkilerinde görülen hastalıklar içinde en fazla kayıplara neden olan etmen grubunu kök ve kök boğazı çürüklüklerine neden olan Phytophthora türleri oluşturuyor” dedi.
Phytophthora kök ve kök boğazı çürüklüklerinin dış mekan süs bitkisi türleri üzerinde son derece yıkıcı etkiler yarattığını söyleyen Prof. Dr. Yıldız, “Phytophthora, özellikle ekonomik öneme sahip ağaç ve çalı gibi bitki gruplarında sararma, solma, kuruma, gelişim geriliği ve ölüm belirtileri gibi belirtilerle birlikte ciddi kayıplara neden olmaktadır. Kök ve kök boğazında çürüklük meydana getiren bu etmenlerin toprak kaynaklı olması, mücadelesinin diğer etmen gruplarına göre daha zor olması, değişen çevre ve iklim koşulları altında yayılımlarının hızlı olması üretimi büyük ölçüde sınırlandırmaktadır. Üretimde ciddi verim kayıplarına neden olan bu türler için yapılacak çalışmalarda ilk başarı, surveyler sonrasında yapılacak doğru morfolojik ve moleküler tanılama ile mümkündür.
Proje, üreticilere uygulanabilir pratik çözümler sunacak
Bu çalışmada İzmir ili sınırları içinde dış mekan süs bitkilerinin yoğun olarak yetiştirildiği ilçelerde kök ve kök boğazı çürüklüğüne neden olan ve morfolojik tanısı yapılmış Phytophthora türlerinin moleküler olarak tanılanması, elde edilen izolatların patojenisite testi ile virulensliklerinin belirlenmesi, moleküler karakterizasyonunun yapılması ve en virulent bulunan izolatlara karşı kimyasal ve biyolojik fungisitlerin denenerek etkililiğinin ortaya konmasını amaçlıyoruz. Ayrıca bu çalışma, çalı formlu dış mekan süs bitkilerinde Phytophthora etmenlerinin saptanması ve mücadele olanaklarıyla ilgili kapsamlı bir çalışma bulunmaması sebebiyle, söz konusu bölgede üreticilere pratikte uygulanabilir çözümler sunmayı hedefliyor” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
